İnsülin direnci nasıl ölçülür, insülin pankreas tarafından salgılanan bir hormondur. Vücuttaki etkisi kan şekeri seviyesini düşürmektir. İnsülin hem karbonhidrat metabolizmasıyla hem de yağ ve protein metabolizması üzerinde etkin bir hormondur. Şeker hastalığının birinci tipinde insülin hormonunun yokluğu, ikinci tipinde ise insülin azlığı ya da insüline karşı direnç veya ikisi birden gelişir. İnsanların hareketsiz yaşam sürmesi, fast food türü beslenmenin sebep olduğu hastalıkların arasında da insülin direnci ilk sıralarda yer almaktadır. Bu nedenle insülin direncinin ölçülerek, tedbiri alınmalıdır.

İnsülin direnci oluşumunda hastalarda kan şekerinin karaciğer, yağ ve kas hücrelerine girmesi zorlaşır. Bu yüzden kanda insülin birikimi oluşur. Pankreas hücrelere daha çok şeker almak için, daha fazla insülin üretmeye, normalden daha fazla çalışmaya başlar. Zamanla pankreasta yorgunluk baş göstereceğinden, pankreas insülin üretme yeteneğini kaybetmeye başlar. Üretilen insülinin vücutta tam kullanılamaması insülin direnci olarak tanımlanır. Kişilerde fazla kilo, kortizon ilaç tedavisi, polikistik over sendromu, yaşın ilerlemesi, bel çevresinin kalınlaşması, hareketsiz bir yaşam sürülmesi gibi etkenlerde insülin direnci gelişebilir. İnsanlarda sabah yorgunluklarının olması, geceleri tatlı yeme isteğinin duyulması, halsizlik, öğlen yemeği sonrası yorgunluk gibi etkenler insülin direnci belirtisi olabilir.

Kanda insülin düzeyi yüksek seyretmesine rağmen, insülin direnci olmasından dolayı kan şekeri düzeyleri yüksek olmaktadır. Bu beraberinde şeker hastalığını, obeziteyi, yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalıklarını, karaciğer yağlanmasını, gut hastalığı gibi rahatsızlıkların tetikleyicisi olacaktır. Bu nedenle insülin direncinin ölçülmesi için bazı testler uygulanabilir. Bu testler arasında HOMA testi sıkça yapılmaktadır.

Bu test vücutta insülin direncinin olup olmadığını tespit etmeye yarayan bir testtir. Geceden yaklaşık olarak 10-12 saat süren açlık sonrasında sabah alınan kan örneğiyle yapılan bir testtir. Bu testle insüline çevre dokuların verdiği tepki değerlendirilmektedir. Hastalarda insülin direnci oluşursa, kan glikoz düzeyini normal oranlarda tutabilmek için insülin salgılanmasında artış meydana gelir. HOMA testiyle insülin duyarsızlığı ya da insülin direnci değerlendirilir. HOMA testinde değer 2,5 ve üzerinde çıkarsa insülin direnci lehinde değerlendirme yapılır.

Bu testin dışında kanda şeker düzeyi, insülin yüksekliği, karaciğer yağlanmasını gösterecek AST, ALT, GGT gibi testler, HDL iyi huylu kolesterol düşüklüğü, trigliserit yüksekliği, ürik asit yüksekliği tespiti sonrasında insülin direnci tanısı yapılabilir.